Eunice Kathleen Waymon, beter bekend als
Nina Simone (
Tryon,
North Carolina,
21 februari 1933 -
Carry-le-Rouet,
Frankrijk,
21 april 2003) was
zangeres,
schrijfster en
pianiste. Ze wordt vooral gerekend tot de
jazzmuzikanten, maar had zelf een hekel aan deze term. In haar werk zijn ook de invloeden van
blues,
rhythm and blues en
soul te horen.
Simone werd geboren in Tryon, North Carolina, als één van acht kinderen. Zoals een aantal andere
Afro-Amerikaanse artiesten, werd ze geïnspireerd door
Marian Anderson en begon ze te zingen in de plaatselijke kerk, waarbij ook haar bijzondere talenten achter de
piano zichtbaar werden. Toen ze op 10-jarige leeftijd debuteerde bij een pianoconcert moesten haar ouders, die op de voorste rij waren gaan zitten, plaatsmaken voor blanken. Dit incident zorgde ervoor dat Simone later betrokken raakte bij de Amerikaanse
Civil Rights Movement van
Martin Luther King.
Toen ze zeventien was, vertrok Simone naar
Philadelphia, waar ze pianoles gaf en andere artiesten begeleidde. Dankzij sponsorgelden van weldoeners kon ze het pianospelen verder leren op de prestigieuze
Juilliard School of Music in
New York City. Door een gebrek aan fondsen kon ze echter niet als eerste Afro-Amerikaan een pianoconcert geven. Later solliciteerde ze bij het
Curtis Institute, waar ze werd afgewezen, volgens Simone omdat ze zwart was, maar waarschijnlijker is dat de vrije en impulsieve geest die Simone was niet goed paste in het strakke keurslijf van de klassieke muziek en gaf het Curtis Institute Simone het welgemeende advies haar talenten in blues en jazz te gebruiken. Simone is haar pianospel altijd blijven doorweven met flarden klassiek waarbij Bach en Chopin het vaakst voorkwamen. Zelf zei Simone daarover "best of both worlds, if I feel it I need to play it"
In plaats daarvan koos Simone voor blues en jazz, nadat ze begon te werken in een nachtclub in Atlantic City. In
1954 nam ze de naam "Nina Simone" aan - "Nina" was de koosnaam van haar vriendje voor haar (
Spaans voor "meisje") en "Simone" verwees naar de Franse actrice
Simone Signoret. Het publiek merkte haar voor het eerst op in
1959 door haar hartverscheurende vertolking van
George Gershwins "I loves you Porgy" (uit de musical
Porgy and Bess), wat uiteindelijk haar enige top-40-hit in de
Verenigde Staten bleek te zijn.
I LOVES YOU ,PORGY
De hit werd gevolgd door "My baby just cares for me", wat in
1987 opnieuw een hit werd (waaronder #1 in Nederland), doordat het gebruikt werd in een televisiecampagne voor
Chanel No. 5-parfum. Haar grootste hit in Nederland, "Ain't got no - I got life", werd in
1998 opnieuw uitgebracht, nadat het gebruikt werd in een reclame voor
Amev-
verzekeringen. De inspanningen van Nina's echtgenoot en manager Andrew Stroud hebben er voor gezorgd dat Nina wereldwijd een ster werd.
AIN,TGOT NO-I GOT NO LIVE
In de
jaren zestig was Simone betrokken bij de
burgerrechtenbeweging en nam ze een aantal politieke nummers op, waaronder "To be young, gifted and black" (later gecoverd door
Aretha Franklin en
Donny Hathaway), "Backlash blues," "Mississippi goddam" (een reactie op de moord op
Medgar Evers en het bombardement op een kerk in
Birmingham (
Alabama) waarbij vier zwarte kinderen gedood werden), "I wish I knew how it feels to be free" en
Kurt Weill's "Pirate Jenny", dit keer gesitueerd in een hotel in het zuiden.
To be young gifted and BlackIn
1961 nam Simone haar versie op van het traditionele lied "
The House of the Rising Sun", een nummer dat later opgenomen werd door
Bob Dylan en een hit werd in de versie van
The Animals. Andere liedjes waar ze bekend van is zijn "
I put a spell on you" (origineel van
Screamin' Jay Hawkins), "Here comes the sun" van
The Beatles, "Four women", "I shall be released" (ook van
Bob Dylan) en "Ain't got no - I got life". Nina's veelzijdigheid als artiest bewees ze met haar muziek, die door haar eenvoud aan de folkmuziek deed denken. In één enkel concert kon ze gemakkelijk overgaan van gospel-georiënteerde muziek naar blues en jazz
FOUR WOMAN
De scheiding van Nina met haar echtgenoot en manager Andrew Stroud heeft de basis onder haar bestaan weggeslagen en zij verbrak de banden met RCA, haar platenmaatschappij sinds 1966. Kenmerkend is dat Nina erop stond dat haar laatste plaat met RCA "It is finished" als naam kreeg. Later begreep RCA waarom. Nina wilde in deze periode eigenlijk geen concerten meer geven maar gebrek aan geld dwong haar toch nu en dan het podium op. Uiteindelijk vertrok Nina naar Afrika en verbleef daar enige jaren, zonder op te treden. In 1976 door geldgebrek gedwongen kwam ze terug naar Europa. Nina vond Claude Knobs van het Montreux Jazzfestival bereid haar in te passen in het reeds overvolle programma van zijn festival. Nina zou een concert van 20 minuten doen en kreeg ook betaald voor 20 minuten. Het concert duurde echter meer dan een uur en Nina toonde op verbijsterend mooie wijze haar emotionele en muzikale genialiteit in de song "Feelings" Van dit concert is een dvd in de handel met de naam "Nina Simone live at Montreux 1976"
FEELINGS ( MONTREUX1976)
In
1971 verliet Simone de Verenigde Staten na onenigheid met managers, platenmaatschappijen en de belastingsdienst. Het racisme gaf ze ook als reden om te vertrekken. Ze kwam in
1978 terug en werd gearresteerd voor belastingontduiking (ze weigerde een aantal jaren belastbaar inkomen op te geven als protest tegen de
Vietnamoorlog). Ze heeft in verschillende landen gewoond, zoals de
Caribische eilanden, Afrika,
Zwitserland,
Nederland van 1988 tot 1990 in de Graadt van Roggenstraat te
Nijmegen en daarna tot 1992 aan de Jan van Goyenkade te
Amsterdam, Frankrijk van 1992 tot 1999 in Rue Renée Cassin te Bouc Bel Air en van 1999 tot haar dood in Carry le Rouet en ging door met optreden tot ze 68 was. In 1983 en 1984 trad ze regelmatig op in de
Ronnie Scott's jazzclub in
Londen.
Live at Ronny Scott
In de muziekwereld had ze de reputatie lastig en wispelturig te zijn. Simone zelf probeerde dit beeld van haar altijd recht te zetten alhoewel ze erkende te lijden onder haar impulsiviteit en emotionaliteit die haar soms dingen deed doen die ze eigenlijk niet wilde doen. Deze emotionaliteit/impulsiviteit was tevens een van de eigenschappen die haar concerten zo boeiend maakte, haar muzikale genialiteit werd dan vaak gestuurd door overweldigende emotie waarmee ze middels haar bijzondere pianospel en haar markante stemgeluid de ziel van haar toehoorders raakte, een zaal vol swingende en dan weer huilende toeschouwers was geen uitzondering. In de nadagen van haar loopbaan keek ze tijdens optredens vaak terug op gebeurtenissen in haar carrière, waaronder haar soms bijzondere eisen. Simones koninklijke eisen en gedrag op het podium leverde haar de titel "High Priestess of Soul" op. Nina moest zelf niets van die titel hebben, I play "black classical music" and my name is Nina Simone.
Nina overleed 2e paasdag 2003 in haar huis in Carry le Rouet aan de gevolgen van borstkanker.
